Amelleri Yok Eden Kötü Bir Haslet: Riya
Ahlaki hastalıklardan riya, amelleri gösteriş için yapmak, yapılan amelleri ve ibadetleri boşa çıkaran manevi bir hastalık, riyadan uzak durmak
Kul ihlas üzere ibadete başlasa da sonra hatırına riya gelse; Bu riya ya ameli bitirdikten sonra, veya ameli bitirmeden önce gelir Şayet ibadetini bitirdikten sonra, amelini kimseye söylemeden için de bir sevinç doğar ise, bu, amelini ifsad etmez. Zira amel, ihlas vasfi üzere, riyadan uzak olarak tamamlanmıştır.
Ameli bitirmeden önce varid olan riyaya gelince; Mesela, ihlas ile başlanılmış bir ibadeti daha bitirmeden riya gelse, bu riya mücerred sevinçten ibaret ise amele tesir etmez. Yok, amele teşvik eden bir riya ise, onunla amel sona erer ve ibadetin mükafatı yok olur. Çünkü ona vacip olan, ameli halis olarak Allah rızası için eda etmekti. Binaenaleyh, böyle bir riya karışmasıyla emri yerine getirmiş sayılmaz.
- (Halis: Kendisine hiçbir şey sinmemiş demektir.)
İbadete başlama anındaki riyaya gelince.; Mesela namaza başlarken riya ile başlamak gibi.
Şayet selam verene kadar bu riya devam ederse, o namazın kazası gerektiği ve namaz sayılmadıgı hususunda ihtilaf yoktur. Eğer namaz esnasında pişman olur ve namazı bitirmeden ihlasa yönelir ise, makbul olan görüş, riya kastı ile başladığı o namazın sahih olmadığıdır. O halde yeniden kılması icab eder.
Çünkü niyet anında onu namaza teşvik eden riya idi, emre sarılmak değil idi. İftitah sahih olmayınca iftitah sonrası rükünler de sahih olmaz.
Kaynak: İmam-ı Gazali / İmam-ı Gazali’den Müminlere Vaazlar / bkz: 509