A’raf Süresi 138. Ayet Meali: İsrailoğullarını denizden geçirdik, orada kendilerine mahsus birtakım putlara tapan bir kavme rastladılar. Bunun üzerine; Ey Musa! Onların ilahları olduğu gibi, sen de bizim için bir ilah yap dediler. Musa; Gerçekten siz cahil bir toplumsunuz dedi.
Sonra Allah Israil oğullarının yaptıkları işlerin kötülüğüne, tıynetlerinin pisliğine, soylarından gelen cahilliğe, huylarındaki çirkinliğe işaret ederek Resulüllah’ı teselli ediyor, müminlere hatırlatmalarda bulunuyor, onların yaptıkları gibi işler yapmamaları hususunda müminleri uyarıyor ve şöyle buyuruyor:
A’raf Süresi 138. Ayet Tefsiri: Onları sağ salim karşı tarafa geçirdik ve düşmanları o denizde helak oldular. Yolda giderlerken, kendi tanrıları olarak bildikleri putlarına tapmakta ve ibadet etmekte olan eski büyük kavimlerden biriyle karşılaştılar.
Kalpleri katılaşmış olduğu için ve herhangi bir şeye benzemekten münezzeh olan Allah hakkındaki bilgileri zayıf olduğu için şöyle dediler:
Ey tek ve bir olan Allah’tan bize peygamber olarak gönderilmiş olan Musa! Sen de bizim için, bunların tanrıları gibi Allah’a benzeyen bir tanrı yap ki ona tapalım, ibadet ederek ona yaklaşalım. Onlar gözleriyle gördükleri tanrılarına ibadet ediyorlar.
Musa onların kalplerindeki kalın örtüden, kaba perdeden anlayacaklarını anladı ve siz çok cahil bir toplumsunuz dedi. Siz soyunuzdan gelen cahilliğe devam ediyorsunuz. Büyük mucizeler size etki etmemiş, en büyük deliller size tesir etmemiş. Siz Allah’ın tevhid-i zatını çok açık olmasına rağmen anlamamışsınız. Halbuki açık ve muazzam mucizelerle size bunlar açıklanmıştı. Siz bunlardan hiçbir şey anlamamış, çok cahil bir kavimsiniz dedi.
A’raf Süresi 139. Ayet Meali: Bu insanların inandıkları şey helak edicidir ve yaptıkları da batıldır.
A’raf Süresi 139. Ayet Tefsiri: Bu insanların inanmış oldukları putlara tapma sistemi boş ve öldürücüdür, doğruluğu asla mümkün değildir. Bu inançlarına dayanarak yapmış oldukları şeyler de boş şeylerdir. Çünkü bu yaptıkları vacibü’l-vücud olan Allah’a karşı şirk koşmadır. Bu yaptıkları kesinlikle asılsızdır, doğru değildir.
A’raf Süresi 140. Ayet Meali: Musa dedi ki: Allah sizi alemlere üstün kılmış iken, sizin için Allah’tan başka bir ilah mı arayayım?
A’raf Süresi 140. Ayet Tefsiri: Musa üzüntü ve esef içinde şöyle dedi:
Ey aptallar, ey körler, ey gaflet karanlığında yollarını kaybetmiş olanlar!
Sizin için Samed olan, Ehad ve Vahid olup kendisi gibi hiçbir tanrı olmayan Allah’tan başka bir ilah mı arayayım? O Allah’ın bizzat kendisinin yaratmış oldukları arasından size bir tanrı mı bulayım? Halbuki o Allah sizi alemlere üstün kılmıştır. Sizden daha büyük nimetlere mazhar olmuş birileri yoktur. Onun sizden aşağı bir kıymette yarattığı şeylere nasıl kulluk etmeye çalışırsınız? Yüce mertebenizi nasıl anlamazsınız?
Allah’ın size bahşettiği nimetleri bir sayın bakalım. Umulur ki o zaman o nimetleri size verenin tek ve bir olan Allah olduğunu anlarsınız.
Kaynak: Abdülkadir Geylani / Geylani Tefsiri / C: II / bkz: 164-166
