Fakir bir ailenin çocuğunu, annesi ve babasının ölümü ile bakıma muhtaç duruma gelmiş bir yavruyu, himayesine alıp evladını yetiştirir gibi dikkatli bir şekilde terbiye edip büyütmek kastediliyorsa, bu caiz ve hayırlı bir davranıştır. Şayet o çocuğu babasının üzerinden sildirip kendi nüfusuna kaydettirmeyi ve sonunda onu mirasçı kılmanın doğru olup olmadığını soruyorsanız, böyle bir hareket dinen caiz görülmemektedir.
Peygamber (s.a.v)’e nübüvvet gelmezden önce Hz Hatice, yeğeni Hakim bin Hizam’a, Şam’dan bir köle alıp getirmesini söylemişti. Hakim, Ukaz panayırında satılan 8 yaşındaki bir köleyi satın alarak teyzesine getirmişti. Bu köle,Zeyd bin Harise idi. Hz Hatice onu Resul-i Ekrem’e hediye etmiş, Peygamberimiz de Zeyd’i azad edip evlat edinmişti.
Zeyd, aslen Kelp kabilesindendi. Annesi ile birlikte akrabasını ziyarete gitmişlerdi. Yakınlarının yurdunda bulunurken, bazı kimseler tarafından baskına uğramış ve sonunda tutsak edilmişlerdi. Hakim bin Hizam da onu satın alarak Mekke’ye getirmişti.
Ashab-ı kiram Zeyd’i Hz Muhammed’in oğlu Zeyd diye anmaktaydılar. Bunun üzerine Cenab-ı Hak şu mealdeki ayet-i kerimeyi indirdi :
Evlatlıklarınızı (öz) oğullarınız (gibi) tanımadı. Bu sizin ağızlarınızda ki laflarınızdır. Allah, hakkı söyler ve O , (doğru) yolu gösterir. Onları babalarına nisbetle çağırın. Bu Allah indinde daha doğrudur. Eğer babalarını(n kim olduğunu) bilmiyorsanız o halde (esasen) dinde kardeşleriniz (olmakla beraber) dostlarınızdır da (Ahzab 4-5).
İslam dini, evlat edinme adetini ve buna bağlı bulunan hukuki münasebetleri lağv etmiştir. Bu sebeple, evlat edinmekle nesep sabit olmaz.
Binaenaleyh bir kimsenin evlat edindiği çocuk erkek ise, kendisini evlat edinen şahsın kızı ile evlenebilir. Şayet bu evlatlık kız ise, o şahsın oğlu ile evlenmesinde hiçbir mahzur bulunmamaktadır. Hatta o şahsın kendisi ile nikahlanmasında bile dini bir engel bulunmamaktadır. Bu evlatlığın boşadığı bir kadını, iddeti dolduktan sonra babalığın almasında da dini bir engel bulunmamaktadır.
Kaynak: Mehmet Emre / Fetvalar / C:II / bkz: 269-270
