Bebeklerde ilk dişler 3-4 aylıkken de çıkabilir veya bu dişlerin çıkması 14-15 ayı da bulabilir. Bu dönemde endişelenilmemeli ve bir diş hekiminin bilgisine başvurulmalıdır. Bu durum bebeğin gelişimi veya kemik yaşı ile ilgili değildir.
Hatta dişlerin geç çıkması çürük oluşumunu engellemek açısından daha iyi bile olabilir. Dişlerin çıktığı ilk andan itibaren temizliği ve bakımı yapılmalıdır. Bebek henüz emme döneminde olduğu için dişler, emmeyi takiben temiz bir tülbentle silinmeli ve bebeğe bir miktar su içirilmelidir.
Burada amaç, ağızdaki şekerli ortamı azaltmak ve dişlerin üzerinde plak birikimine engel olmaktır.
Bu arada en iyi alışkanlık kazandırma metodu, anne ve babanın da kendi dişlerini fırçalamasıdır. Rol model çok önemlidir. Çocuklarla beraber diş fırçalama işlemini düzenli bir şekilde yapmak gerekir.
10-12 yaş civarında dişlerin ortodontik açıdan kontrolü de gereklidir. Herhangi bir çapraşıklık durumunda sürme rehberliği veya uygun plaklar ile çene genişletilmesi yapılarak dişlerin rahat bir şekilde sürmesi sağlanmalıdır.
Bunların yapılmasına rağmen;
Bu yöntemde dişler olması gerektiği konuma getirilir, güzel bir gülüş ve estetik sağlanır.
Bebeğimizin bu dönemi rahat geçirmesi için süren diş bölgesine parmakla masaj yapılabilir. Ağrı ve ateş çok olursa ağrı kesici verilebilir. Aynı zamanda bebeğin eline de sert yiyecekler verilerek (örneğin havuç, kereviz sapı vs.) bölgeyi kaşıması sağlanabilir.
İlk olarak alt ön kesici dişler düşer ve yeniler gelir. Sonra sırasıyla üst keserler ve azılar değişir. Burada ebeveynlerin en çok dikkat etmesi gereken şey, her düşen dişin yerine yenisinin gelip gelmediğini kontrol etmektir.
Bazen genetik olarak bazı dişlerin altında daimi dişler olmayabilir. Bu durumun zamanında fark edilip önlem alınması gerekir. Basit bir panoramik film ile durum hemen anlaşılabilir.
Zamanından önce çürük veya başka bir nedenle çekilen süt dişlerinin yerine arkadan gelecek olan daimi dişin yerini korumak için yer tutucu yapmak gerekebilir. Çünkü bu durumlarda alttan gelecek olan daimi diş, rehberini kaybettiği için çene içerisinde gömülü kalabilir. Bu da telafisi zor durumlara neden olabilir.
Ebeveynler tarafından bu dişler genelde süt dişi zannedilir. Aksine değildir ve çok önemlidir. Tam çiğnemenin merkezindeki dişlerdir. Ömür boyu ağızda kalacak olan en büyük diş azı dişidir. 6 yaşında çıktığı için bu isimle anılır.
6 yaşından sonra diş bakımına daha da dikkat edilmeli ve dişlerin çürütülmemesine özen gösterilmelidir. 12 yaşında da 12 yaş dişi sürecektir. Bu da diğer büyük azı dişimizdir.
Bu dişlerden sonra 20 yaş dişleri zamanına kadar başka diş gelmeyecektir. 20 yaş dişi herkeste olmayabilir. Bir panoramik film çektirip dişlerin kontrolü yapılabilir. Eksik veya gömülü olan dişler varsa tespit edilip müdahale edilebilir
Kaynak: Melike Şafak (Diş Hekimi) / Diyanet Aylık Dergisi / Mart 2018 / bkz: 20-21
