Cuma Namazının Hükmü ve Şartları

Cuma namazı ile ilgili olarak Kur’an-ı Kerim‘de şöyle buyrulmuştur. “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrıldığınız vakit Allah’ın zikrine koşunuz, alış-verişi bırakınız ⁽¹⁾“

Peygamber (s.a.v) Efendimizin cuma gününün fazileti ile ilgili bir çok hadisleri vardır. Bunlardan bir tanesi şöyledir.

• Cuma ezanını duyan kimselere Cuma namazı farzdır ⁽²⁾

Bütün müctehitler de cuma namazının farz olduğunda ittifak etmişlerdir.

Cuma namazının şartları, farz olmasının ve sahih olmasının şartları olmak üzere ikiye ayrılır.

CUMA NAMAZININ FARZ OLMASININ ŞARTLARI

• Erkek olmak

• Hür olmak

• Mukim olmak

• Kör olmamak

• Ayakları sağlam olmak

Bu şartları taşımayan kimselere Cuma namazı farz değildir. Bu yüzden kadınlara, hürriyeti elinde olmayanlara, dinen misafir sayılanlara, hastalara, gözleri kör olanlara, ayakları kesik veya kötürüm olanlara Cuma namazı farz değildir. Ancak bunlar camiye gidip Cuma namazını kılarlarsa namazları sahih olup ayrıca o günün öğle namazını kılmaları gerekmez.

CUMA NAMAZININ SAHİH OLMASININ ŞARTLARI

1-) Cuma namazı kılınan yerin şehir veya şehir hükmünde olması.

2-) Cuma namazı kılınan yerin herkese açık olması. Bazı şahıslara özel bir şekilde tahsis edilen ve başkasının girmesine müsaade edilmeyen yerlerde cuma namazı kılınmaz. (Şafi mezhebine göre camiinin herkese açık olması sünnettir)

3-) İmamdan başka en az üç erkek cemaatin bulunması. (Şafi mezhebine göre en az yerleşik kırk kişinin bulunması şarttır)

4-) Cuma namazı kıldıran kimsenin yetkili makamlarca görevlendirilmiş olması. (Şafi mezhebine göre sünnettir)

5-) Cuma namazının öğle vakti içinde kılınması.

6-) Namazdan önce hutbe okunması.

Cuma Hutbesi

Soru: Hutbenin rükünleri nelerdir?

Cevap: İmam-ı Azam’a göre hutbenin rüknü Cenab-ı Allah-ı zikretmekten ibarettir. Bu yüzden yalnız “el-Hamdülillah” veya “Sübhanellah” yahut “lailahe illellah” denilecek olursa yeterli olur. Fakat İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’e göre hutbe denecek kadar uzun bir zikir olmalıdır.

Şafi mezhebine göre hutbenin rükünleri beştir

• Her iki hutbede Allah’a hamd etmek

• Her iki hutbede Peygamber Efendimize salavat getirmek

• Her iki hutbede Takvayı (Allah’tan çekinmeyi) tavsiye etmek

• Hutbelerin birinde bir ayet okumak (birinci hutbede okunması daha efdaldır.)

• İkinci hutbede müminlere dua etmek.

HUTBENİN SAHİH OLMASININ ŞARTLARI

• Hutbenin namazdan önce okunması

• Hutbe niyetiyle okunması

• Vakit içinde okunması

• Hutbe okunurken cemaatten en az bir kişinin bulunması

• Bu kişinin Cuma namazına cemaat sayılabilecek bir kimse olması

• Hutbe ile namaz arasının başka bir şey ile kesilmemesi.

Şafi mezhebine göre hutbenin sahih olmasının şartları şunlardır:

• Hatibin, cünüplük, abdestsizlik ve necasetten temiz olması

• Her iki hutbeyi ayakta okuması

• Her iki hutbeyi hafif bir fasıla ile ardarda okuması

• Üzerinde Cuma namazı farz olan kırk kişiye duyurulması

• Hutbe rükünlerinin Arapça okunması

(1-Cuma Süresi 9) (2-es-Sünen, Ebu Davud, 1/278)