Değişik ve Faydalı Bilinmeyen Bilgiler

İskender’e: Niçin hocanıza babanızdan daha fazla ikramda bulunuyorsunuz?’ diye sorulunca;

İskender: Babam benim fani hayata gelişimin, hocam ise ebedi hayatı kazanmamın sebebidir diye cevap vermiştir

Hikmet ehlinden birisi demiştir ki: İşler Allah’ın (c.c) takdir ve taksimatına göre meydana geldiği için; gücünden fazla çaba sarf etmek sakıncalıdır; boş çabanın terk edilmesi daha da güzeldir.

Yine bu zat demiştir ki: ‘Zaman, seninle beraber istediğin şekilde yürümüyorsa; sen onunla beraber onun istediği şekilde yürü. Çünkü insan zamanın kölesidir; zaman ise insanın düşmanıdır. Çünkü insan aldığı her nefes miktarında hayattan uzaklaşmakta ve ölüme yaklaşmaktadır.

Bilginlerden bir grup Büzürcmihr’e: ‘Bize hikmet çeşitlerini anlat ki, onunla ruhlarımız ve cesetlerimiz faydalansın ve onlar sayesinde bize zarar verebilecek şeyleri uzaklaştıralım’ dediklerinde;

O şöyle demiştir: Şu söyleyeceklerimi bilin ve onların doğruluğuna kesin inanın: Dört şey gözün aydınlığını artırır, bakışını keskinleştirir.

• Dört şey gözün nurunu söndürür.

• Dört şey vücudu semizletip şişmanlatır.

• Dört şey vücudu zayıflatıp halsiz yapar.

• Dört şey kalbi diriltir, dört şey de onu öldürür.

• Dört şeyle beden devalı sıhhat ve afiyet içinde olur;

• Dört şey de bedeni halsiz bırakır.

Gözün nurunu arttıran dört şey;

• Yeşillik,

• Akan su,

• Temiz su,

• Dostların yüzüne bakmaktır.

Gözün nurunu azaltan dört şey;

• Tuzlu yemek ve pastırma yemek,

• Başa sıcak su dökmek,

• Sürekli güneş ışığına bakmak,

• Düşmanı görmektir.

Vücudu semiz hale getiren dört şey;

• Yumuşak elbise,

• Kalbi üzüntüden uzaklaştırmak,

• Güzel koku,

• Sıcak yatakta yatmaktır.

Vücudu zayıflatan dört şey;

• Güneşte kavrulmuş kuru et yemek,

• Çokça cinsi münasebette bulunmak,

• Uzun süre hamamda kalmak,

• Akşamdan uyumaktır.

Vücudu sağlıklı yapan dört şey;

• Vaktinde yemek yemek,

• Her şeyde ölçülü olmak,

• Meşakkatli işlerden sakınmak,

• Gereksiz üzüntüyü bırakmaktır.

Sürekli vücuda kırgınlık veren dört şey;

• Sarp yollarda yürümek,

• Huysuz ata binmek,

• Yorgun iken yürümek ve

• Yaşlı kadınlarla cinsi münasebette bulunmaktır.

Kalbi dirilten dört şey;

• Fayda veren akıl,

• Bilgili üstad,

• Güvenilir ortak,

• Saliha eş,

• *Her işte yardımcı ve destek olan dosttur. (Sonuncu maddeyle beş şey oldu.)

Kalbi öldüren dört şey;

• Zemher soğuğu,

• Zehrin harareti,

• Pis duman,

• Düşman korkusudur.’

Sokrat demiştir ki: Beş şey insanı helake götürür:

• Dostların aldatması,

• Alimlerden yüz çevirmek,

• Kendini küçük görmek,

• Kendi seviyesinde olmayanların karşısında kibirlenmek,

• Şehvetine uymak.

Yine Sokrat demiştir ki: Beş şey, beş şeye doymaz:

• Göz bakmaya,

• Kadın erkeğe,

• Kulak habere,

• Ateş oduna,

• Alim ilime.

Bir hikmet ehline:

Dünyadaki en tatlı ve en acı şey nedir? diye sorulduğunda şöyle cevap vermiştir:

• En acı veren şeyler; değersiz kişilerden sert sözler işitmek, ağır borç ve elin darda olmasıdır.

• En tatlı şeyler ise; çocuk, güzel söz ve zenginliktir.

Kaynak: İmam-ı Gazali / İmam-ı Gazali’den Yönetim Sırları / bkz:184-186