İbn Abbas, Hz. Peygamber’in (s.a.v) şöyle buyurduğunu nakletmiştir. Kim haccetmek istiyorsa, acele davransın. Çünkü sizden hiç kimse başına ne geleceğini bilmez.
İbn Abbas’ın Fadl’dan veya Fadl’ın İbn Abbas’tan naklettiğine göre de Hz. Peygamber(s.a.v) şöyle buyurmuştur. “Kim haccetmek istiyorsa, acele davransın Çünkü hastalanabilir, bineğinden olabilir ve başka bir ihtiyacı çıkabilir Bu rivayeti Ahmed b. Hanbel nakletmiştir Bu hadis, isnad bakımından hasendir. Çünkü ravilerden Ebü İsrail’in sika olup olmadığı konusunda farklı görüşler vardır. Ahmed b. Hanbel onun hakkında “Bu kişiden hadis yazılır.” demiştir.
Ebu Hanife ve Ebu Yusuf’a göre kışı zengin olur olmaz hac ibadeti farz olur. Muhammed ile Şafii’ye göre ise hac ibadeti ileriki bir zamanda da gerçekleştirilebilecek şekilde farz olur.
Bir kimse mazeretsiz olarak yıllarca hac ibadetini geciktirirse fasık olur ve tanıklığı kabul edilmez. Çünkü bir ibadeti ertelemek küçük günahtır. Haccı ertelemek ise tahrimen mekruhtur. Bir kişi bir kere küçük günahı işlemekle fasık olmaz, aksine küçük günah işlemeyi ısrarla sürdürürse fasık olur.
Nitekim Ebu Umame’den şöyle nakledilmiştir. “Bir hastalık veya zorunlu bir ihtiyaç ya da katlanılamayacak bir sıkıntı, yahut kendisine mani olan zalim bir yönetici olmadan hac ibadetini erteleyen kimse, dilerse Yahudi, dilerse Hıristiyan olarak ölsün!”
İbn Sabit mürsel olarak Hz. Peygamber’in (s.a.v) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: “Kim Kabe’ye gidecek kadar yiyeceğe ve bineğe sahip olur ve buna rağmen haccetmezse Yahudi veya Hıristiyan olarak ölmesini önleyecek bir şey yoktur. Bu rivayet Hz. Ali’den merfü olarak nakledilmiştir. Bir başka senetle de Ebu Hureyre’den rivayet edilmiştir. Bu rivayetler birbirlerini güçlendirmektedir.
Sonuçta bu hadis, hasen li ğayrihi derecesine ulaşmıştır. Bu yüzden hadis alimlerinin “Bu konuda sahih bir rivayet nakledilmemiştır” sözü, bu hadise bir zarar vermez. Çünkü sahih hadisin nakledilmediğini ifade etmek, hasen hadisin bulunmadığı anlamına gelmez.
Haccın geciktirilmesini beş yıl ile sınırlamak daha uygundur. Çünkü bu konuda rivayet vardır. Söz konusu rivayet, Ebu Said el-Hudri’den merfü olarak nakledilmiştir. Bu rivayete göre Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur. “Allah Teala şöyle buyurmuştur. Sıhhati yerinde olan, geçim derdi olmayan ve beş yıl geçtiği halde bana gelmeyen kul, elbette mahrumdur
Kaynak: Esad Muhammed Said es-Sağirci / Delilleriyle Hanefi Fıkhı (el-Fıkhu’l Hanefiyyu ve Edilletuhu) / bkz: 376
