Haccın rükün ve şartlarının yanında bir de vacip olan menasik vardır. Bunların terki ile hac geçersiz olmaz. Fakat mazeretsiz terk edilmeleri tahrimen mekruhtur. Meşru bir mazeret olmadan terk edilen vacipler veya vaktinde eda edilemeyen vacipleri için de ceza gerekir. Haccın vacipleri, asli ve fer’i olmak üzere ikiye ayrılır
Asli Vacipler: Safa-Merve tepeleri arasında sa’y, Müzdelife’de vakfe, şeytan taşlama ( remy-i cimar) saçları dipten kazıtma veya kısaltma ve veda tavafı olmak üzere beş menasikten (Hacda yerine getirilmesi gereken olan fiiller) ibadettir.
Fer’i Vacipler: İhramın vacipleri, tavafın vacipleri, sa’yın vacipleri, Arafat vakfesinin vacipleri, Müzdelifede ki vacipler şeklinde sıralanabilir. Fer’i vacipler bağlı oldukları mesansikle birlikte ele alınmışlardır.
Sa’y Ne Demektir ve Safa ile Merve Tepesi Arası Kaç Metredir?
Sa’y: Sa’y lügatta koşmak, çaba sarf etmek manalarına gelir. Terim olarak ise Kabe’nin doğu tarafında bulunan Safa-Merve tepeleri arasında Safa’dan başlamak, Merve’de son bulmak üzere dört gidiş, üç geliş olmak üzere yedi defa gidip gelmekten ibarettir.
Safa’dan Merve’ye her gidişe ve Merve’den Safa’ya her dönüşe bir şavt denir. Yaklaşık 350 M’lik bu mesafeye Mes’a; yani sa’yın yapıldığı yer denir.
Kur’an-ı Kerim’de Safa ile Merve Allah’ın belirlediği nişanelerdir. Kim hac veya umre niyetiyle Kabe’yi ziyaret ederse oraları tavaf etmesinde bir beis yoktur buyrularak sa’yın ehemmiyeti vurgulanmıştır (Bakara Süresi’158)
Kaynak: Akademi Araştırma Heyeti / Bir Müslümanın Yol Haritası / bkz: 538-539
