Soru: Kadınların yeniden evlenmek için beklemek zorunda olduğu iddet çeşitleri hangileridir?
Cevap: Bunları belli başlıklar altında toplayacak olursak eğer;
1-) Boşanmış kadının iddeti: Boşanmış bir kadın hamile değilse ve adet görüyorsa bunun iddeti üç hayızdır.
Konu ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
وَاﻟْﻤُﻄَﻠَّﻘَﺎتُ ﻳَﺘَﺮَﺑَّﺼْﻦَ ﺑِﺎَﻧْﻔُﺴِﻬِﻦَّ ﺛَﻠٰﺜَﺔَ ﻗُﺮُوٓءٍ
Boşanmış kadınlar, bizzat kendileri üç kur (üç aybaşı hali veya üç temizlik müddeti) beklerler (1)“
Kadın temiz günlerinde boşanmışsa, üçüncü ay halinden temizlenince iddeti tamamlanmış olur. Ancak hayızlı iken boşanmışsa, içinde bulunduğu hayız halinin dışında üç hayız sonunda iddeti bitmiş olur.
Cinsel ilişkiden önce boşanan kadın ise iddet beklemez. Konu ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
ﻳَﺎٓ اَﻳُّﻬَﺎ اﻟَّﺬٖﻳﻦَ اٰﻣَﻨُﻮٓا اِذَا ﻧَﻜَﺤْﺘُﻢُ اﻟْﻤُﻮْٔﻣِﻨَﺎتِ ﺛُﻢَّ ﻃَﻠَّﻘْﺘُﻤُﻮﻫُﻦَّ ﻣِﻦْ ﻗَﺒْﻞِ اَنْ ﺗَﻤَﺴُّﻮﻫُﻦَّ ﻓَﻤَﺎ ﻟَﻜُﻢْ ﻋَﻠَﻴْﻬِﻦَّ ﻣِﻦْ ﻋِﺪَّةٍ ﺗَﻌْﺘَﺪُّوﻧَﻬَﺎ
Ey iman edenler! Mü’min kadınları nikahlayıp da, henüz dokunmadan onları boşarsanız, onları iddet müddetince bekletmeniz gerekmez (2)
2-) Küçükler ve yaşlıların iddeti: Ergin olmayan veya yaşlılıktan dolayı hayız görmeyen kadınların iddeti üç aydır. Konu ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
وَاﻟّٰٓﻰٖٔ ﻳَﺌِﺴْﻦَ ﻣِﻦَ اﻟْﻤَﺤٖﻴﺾِ ﻣِﻦْ ﻧِﺴَﺎٓﺋِﻜُﻢْ اِنِ ارْﺗَﺒْﺘُﻢْ ﻓَﻌِﺪَّﺗُﻬُﻦَّ ﺛَﻠٰﺜَﺔُ اَﺷْﻬُﺮٍ وَاﻟّٰٓﻰٖٔ ﻟَﻢْ ﻳَﺤِﻀْﻦَ
Kadınlarınız içinden adetten kesilmiş olanlarla, henüz adetini görmemiş bulunanlardan eğer şüphe ederseniz, onların bekleme süresi üç aydır (3)
Boşandıktan sonra temizliği uzanıp giden veya bir iki defa hayız gördükten sonra bir daha görmeyen böyle bir kadın hayızdan kesilinceye kadar iddet bekler.
3-) Hamile kadının iddeti: Kocanın ölümü veya boşama sırasında hamile olan kadının iddeti doğumla sona erer. Konu ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
وَاُوﻟَﺎتُ اﻟْﺎَﺣْﻤَﺎلِ اَﺟَﻠُﻬُﻦَّ اَنْ ﻳَﻀَﻌْﻦَ ﺣَﻤْﻠَﻬُﻦَّ
Gebe olanların bekleme süresi ise yüklerini bırakmaları, doğum yapmalarıdır (4)
Boşamadan veya ölümden sonra ister bir gün, ister daha az bir müddetle doğum yapsın iddeti tamam sayılır. İddet bekleyen kadın düşük yaparsa, düşüğün organları belirgin ise iddet sona erer; değil ise ölüm veya boşama iddetini tamamlar.
4-) Kocası ölen kadının iddeti: Kocası ölen kadın hamile ise iddeti doğumla sona erer. Şayet kadın hamile değilse onun iddeti dört ay on gündür. Konu ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:
وَاﻟَّﺬٖﻳﻦَ ﻳُﺘَﻮَﻓَّﻮْنَ ﻣِﻨْﻜُﻢْ وَﻳَﺬَرُونَ اَزْوَاﺟًﺎ ﻳَﺘَﺮَﺑَّﺼْﻦَ ﺑِﺎَﻧْﻔُﺴِﻬِﻦَّ اَرْﺑَﻌَﺔَ اَﺷْﻬُﺮٍ وَﻋَﺸْﺮًا
(Sizden ölenlerin, geride bıraktıkları eşleri kendiliklerinden dört ay on gün beklerler (5)
Ölüm iddeti için eşler arasında cinsel temas şartı aranmadığı gibi kadının hayız görecek yaşta olup olmaması da sonucu değiştirmez. Çünkü ölüm iddeti ile ilgili ayetin anlamı mutlaktır.
5-) Kocası kaybolan kadının iddeti: Kendisinden haber alınmayan ve nerede olduğu bilinmeyen kimsenin hanımı bu durumda kocasının yaşıtlarının ölümünden sonra dört ay on gün iddet bekler.
(1-Bakara Süresi 228) (2-Ahzap Süresi 49) (3-Talak Süresi 4) (4-Talak Süresi 4) (5-Bakara Süresi 234)
