Alemlerin Rabbi tektir. İkincisi ve üçüncüsü, eşi ve çocuğu yoktur. Yüce zatına isnat edilen sıfatlar, O’nun dışında sıfır olur. O’na yakıştırılan sözü abes kılar. “Allah: iki tanrı tanınmayın. O ancak tek ilahtır. Yalnız benden korkun dedi (Nahl’51)’. Allah üçtür demeyin. Kendi yararınıza olarak buna son verin. “Çünkü Allah, yalnız bir tek ilahtır. Haşa O, çocuk sahibi olmaktan yücedir (münezzehtir (Nahl’171)’
Tevhid; İslam’ın ruhu ve Kur’an’ın özüdür. Allah’ın kendisine nispet ettiği sıfatları, O’nun dışındakileri, her şeyden aciz, kendine ve başkalarına zarar ve fayda veremeyen kul haline getirir. Nerede o ? Niçin meydan okumayı kabul etmedi?
Biz burada tevhid üzerine bir başka yerde sunduğumuz akli delilleri hatırlatmakla yetiniyoruz. “Allah çocuk edinmemiştir. O’nun ile beraber hiçbir tanrı yoktur (Ondan başka tanrılar olsaydı) o takdirde her tanrı, kendi yaptığını (alıp) götürürdü ve onlardan biri diğerine üstün gelmeye çalışırdı. Allah onların koştukları vasıflardan uzaktır. O görünmeyeni ve görüneni bilir, onların ortak koştukları şeylerden yüce (münezzeh)’dir.
Bir başka yerde Allah şöyle buyuruyor: “Eğer yerde, gökte Allah’tan başka tanrılar olsaydı, ikisi de (yer de gök de) bozulup gitmişti. Arş’ın sahibi Allah, onların nitelendirmelerinden yüce (münezzeh) dir. O yaptığından sorulmaz, ama onlar (yani o tanrılar veya kullar) sorulurlar (Enbiya’22-23)”
Çarmıha gerilme konusunda ne diyorlar
Üç bir olunca çarmıha gerilen de hepsi olur. O zaman dünya uzun süredir Rabini kaybetmiştir. Şayet çarmıha gerilen sadece oğul ise, asla gerçekte ilah olamaz
İsteyen dilediğini omuzlanır. Biz hiç kimsenin imanına taş atmıyoruz. Fakat biz inancımızın hakkını gözetiyoruz. Biz her yönden töhmetle karşılaşmışız
“De ki: O Allah birdir. Allah sameddir her şey varlığın ve bekasını O’na borçludur. Her şey ona muhtaçtır. O ise hiç bir şeye muhtaç değildir. Her şeyin başvuracağı,yardım dileyeceği tek varlık O’dur). Kendisi doğurmamıştır ve (başkası tarafından) doğrulmamıştır. Hiçbir şey O’nun dengi olmamıştır (İhlas Süresi 1-4)”
Bu süre, Kur’an’ın üçte birine bedeldir. Çünkü bu süre bizdeki inancın aslını özetlemiştir.
Allah’ın hiç bir benzeri yoktur. Hiçbir kimse O’nun dengi olamaz. Oğul veya baba olması muhaldir. O samed yani göklerde ve yerde olan her şeyin efendisidir. O’nun dışındakilerin neyi vardır?
Melekutta hareket eden evrensel sistem, çok ilahlılığı taşıyamaz. Güneşi ilah, yeryüzünü ilah, yahut hayvanı ilah, bitkiyi ilah veya Afrikalılar için bir ilah, Avrupalılar için bir ilah saçmalıktır. Kozmolojik sistem tek olup, onu tek irade korur ve tek güç biçimlendirir. Bağırsaklardaki hazım salgılarını kontrol eden en derin ufuklardaki gezegenlerin seyirlerini de kontrol edendir. Tarla ve bahçelerde, taneleri ve çekirdekleri yaratan, dünyamızdaki sabahı ve görmediğimiz alanlarda doğuları ve batıları yaratandır.
Biz fikir üretip düşünce geliştirdikten sonra ancak bize şöyle demek düşer;
Allah’tan başka ilah yoktur.O tektir. Onun hiçbir ortağı yoktur. Mülk sadece O’nundur. Hamd yalnızca O’nadır. O her şeye gücü yetendir. (b)
Kaynaklar
M. Zeki Duman Beyanu’l-Hak / C:1 / bkz: 165
Muhammed Gazali Kur’an’ın Konulu Tefsiri / bkz: 907-908