Ey Hakkı talep eden ve dinleyen Safik !
Bu kelamları anla ve fikr et !
Cenab-ı Hak,celle ve ala hazretleri seni anlayışta kuvvetlendirsin.
Tevhid-i Şerif, Başlangıç ve Son’dur
Yani Cenab-ı Mevla, kadim olup herşey yok iken kendisi var ve neticede herşey fani ve yok olunca yine kendisi var olacağından, herşeyin başlangıcı kendinden ve nihayeti yine kendisine döneceğini ve buna kıyasla ‘seyr-ü süluk”un dahi böyle olduğunu bilip inanmaktır.
Ve: SON, yine başlangıca dönüş demektir
İmdi, her varlık Zat-ı Bari Teala’dan (Allah’ın zatından) çıkıp yine kendisine döner
Ve: O kelime-i tayyibedir. Kilem-i tayyibtir.
Ve: O, Kavl-i sediddir. Kavl-i sevabdır. Kelime-i takvadır
Ve Kelime-i sevadır
Ve Hakk’ın davetidir
Salih ameldir. Bir ahitdir!
Hasenedir! İhsan’dır
Hasılı; bütün bunlardan kastedilen Kelime-i Tevhid‘dir.
İdrak edesin ki;
Kelime-i tayyibedeb murat, Tevhit kelimesi olduğuna yani Kelime-i Tevhid’in bir isminin de kelime-i tayyibe olduğuna delil, Vacib Teala Hazretlerinin
Elemtera keyfe daraballahü meselen kelimeten tayyibeten keşeceretin tayyibetin (14/24)
Görmedin mi? Allah nasıl bir misalleme yaptı… Güzel söz kökü sabit dalları semada olan güzel bir ağaca benzer ayetidir ki, Mana’yı şerifi;
Ya Muhammed ! Bilmez ve görmez misin ki, Allah (c.c) kelime-i tevhid ve kelime-i şehadetten ibaret olan kelime-i tayyibe, menfaati sürekli olmak konusunda hurma ağacı gibidir diyerek nasıl teşbih ve temsil etti demektir.
Temiz ve güzel kelime ‘O’ na yükselir ayet-i kerimesidir ki;
Burada kasd olunan Temiz sözler ki, bunlar; Kelime-i tevhid Kelime-i şehadet ve Zikrullahtır
Ve. bu pak sözler. öyle bir makama yükselir ki bu makam Allah Teala’nın dergahıdır
Ve,Kavl-, sedidten murat edilen Kelime-i Tevhid olduğuna delil;
Ya eyyühellezine amenuttekullahe ve kulu kavlen sediden (33/70)
ayet-i kerimesidir ki, Mana-yı şerifi;
Ey benim vahdaniyetime iman eden kullarım !
Allah’tan sakının ve doğru kelamı söyleyin!
Demektir Ve
Ruh’un ve saf saf meleklerin kıyam ettiği gün Rahman’ın izin verdiğinden başkası konuşamaz ve konuşanda doğruyu söyler demektir.
Ve dahi Kelime-i Tevhid’in bir ismi de Hak’ın daveti olduğuna delil;
LEHÜ DAVET’ÜL HAK (13/14)
Yani;
Hakk da’vet O’nundur ayeti kerimesidir ki, ayet-i kerime, Kelime-i Tevhid ve Kelime-i Şehadetle
Dua Allah içindir demektir
Ve dahi Kelime-i Tevhid’in bir isminin de Kelime-i Takva olduğuna delil;
Ve el zemehüm kelimetettakva (48/26) ayetidir ki manası;
Allahü zül’celal müminlere kelime-i takva’yı yeni tevhid ve şehadet kelimelerini ilzam etti…
İlzam etti: yani Onlar üzerinde bu kelimeleri sabit kıldı demektir.
Ve dahi Kelime-i Tevhid’in bir isminin de Kelime-i Seva olduğuna delil;
Tealev ila kelimetin sevaü beynena ve beyneküm ella na’bude illallah (3/64) ayetidir ki manası;
Bizimle sizin aranızda müşterek olan kelime tarafına gelin ki, Allah’tan başkasına kulluk etmeyelim demektir.
Ya Rabbi! Beni dünyaya geri gönder ki evvelki defa kötü işlediğimin mukabilinde salih amel işleyeyim demektir.
Ve dahi Kelime-i Tevhid’in bir ismi ahit olduğuna delil;
İlla menittehehaze ınderrahmanı ahden (19/87) ayet-i kerimesidir ki, manası;
Şefaate ancak o kimse sahib olur ki (dünyada tevhid ve salih amel ile) Rahman’ın indinde ahid almış ola demektir.
Kelime-i Tevhid’in bir ismi de hasene olduğuna delil;
Men cae bil haseneti felehu hayrun minha (27/89) ayet-i kerimesidir ki,manası;
Şol kimse ki hasene ile gele, imdi o kimse için getirdiğinden ziyade hayır ve ecir vardır demektir.
He’l ceza’ül ihsani illelihsanu (55/60) ayet-i kerimesidir ki manası;
İhsanın cezası ancak ihsandır
Yani güzel amel mukabilinde güzel sevap verilir demektir.
Hasılı;
Kelime-i Tevhid metin bir kaledir
Nitekim Vacib Teala Hazretleri;
La ilahe illallah hısniy femen dehale hısni emine min azabi
Kelime-i Tevhid benim kalemdir
Şayet bir kimse benim kaleme dahil olur ise, azabımdan emin olur buyurmuştur.
Cenab-ı Hak cümlemizi o kalenin sakinlerinden eylesin.
Amin
Kaynak: Ahmed b. Muhammed Gazali / El Tecrid Fi Kelimetüt’Tevhid / bkz: 239-244