Kur’an ve Sünnete Göre: Akıllı Kişi Kimdir?

Akıl, bilgelik, akıllı kişinin sorumluluk bilinci ve görevlerini yerine getirme kapasitesi, akıllı kişinin sahip olduğu derin bilgi ve deneyim

Akıllı kişi ömrünün geri kalan kısmında yalnız taatsiz geçirdiği günler için ağlasa, ölene kadar onu kederlendirmeye yeter. Ya ömrünün geri kalan bölümünü geçmişi gibi cehaletle karşılayanın durumu nasıldır?

Aklı başında olan biri kıymetli bir cevhere sahip olduğu vakit, onu kendisinden faydalanmadan kaybeder ise, şüphesiz buna ağlar. Cevheri heder olur ve onun ziyan oluşu iflasına da sebebiyet verirse, ağlaması daha da şiddetlenir.

Ömrün de her saati, hatta her nefes, gerisi ve karşılığı olmayan nadide bir cevherdir. Çünkü, ömür cevheri seni ebedi mutluluğa ulaştırmaya ve ebedi şekavetten kurtarmaya yetkilidir.

Bundan daha kıymetli olan hangi cevherdir?

Onu gaflet içerisinde zayi ettiğin zaman açıktan açığa büyük bir ziyana düşersin Bu belaya ağlamıyorsan, bu, senin cehaletindendir.

• Cehalet musibeti ise her musibetten daha büyüktür.

• Gaflet uykusu kişi ile gerçekleri bilmesi arasına perde olur: İnsanlar uykudadır, öldüklerinde uyanırlar.

Eğer ölüm anında her müflisin iflası, belaya uğramış herkesin uğradığı musibeti belli olur. Ne yazık ki kaçırılmış olanları tedarik etme imkanları ortadan kalkmıştır.

Herhangi birinize ölüm gelip de; Ey Rabbim, beni yakın bir müddete kadar geciktirse idin de sadaka verip dursaydım, iyi adamlardan olsaydım, diyeceğinden evvel size rızık olarak verdiğimizden (Allah yolunda) harcayın. Halbuki, Allah hiçbir kimseyi eceli gelince asla geri bırakmaz, Allah ne yaparsanız hakkıyla haberdardır (Münafikun Süresi 10-11)

Bu ayetin manasında şöyle denilmiştir:

Kişi ölüm anında:

• Ey ölüm meleği. Bana bir gün mühlet ver; Rabbime tevbe edeyim, nefsim hesabına iyi azıklar edineyim deyince, melek:

• Melek: Günler tükendi, artık gün yoktur.

• Adam: Hiç olmazsa bir saat müsaade et.

• Melek: Saatler de tükendi; saat de yoktur… karşılığını verir.

Tövbe kapısı üzerine kapanır. Bu şekilde can çekişirken zorla ruhunu teslim eder.

Allah Teala (c.c) Hazretleri şöyle buyurur: Herhangi birine ta ölüm gelince: Ben şimdi hakikaten tevbe ettim diyenlerin tevbesi değil (Nisa Süresi 18)

Bir başka ayette şöyle buyrulur: Allah indinde (makbul olan) tövbe, kötülüğü ancak cahillik sebebiyle yapacakları, sonra da çarçabuk (vazgeçip) tövbe edecek olanlarun (tövbesi) dir (Nisa Süresi 17)

(Yani, günahın arkasından pişman olarak hemen tevbe eder. Günahın kirleri kalpde yoğunlaşmadan onun izlerini iyilik yaparak imha eder.)

Bugün, yarın diyerek tövbeyi geciktiren, hemen tövbe etmeyen kimse iki büyük tehlike arasındadır:

• Günahların zulmeti kalbinde üst üste yığılır ve tabiat haline gelir de giderilmeleri mümkün olmaz.

• Hastalık veya ölüm tezden (ansızın) kendisini yakalar da günahlarını yok etmek için uğraşmaya vakit bulamaz. Allah’ın huzuruna sağlam olmayan kalple gider. Halbuki kurtuluşa erenler Allah’ın katına sağlıklı gönülle varanlardır.

Kaynak: İmam-ı Gazali / İmam-ı Gazali’den Müminlere Vaazlar / bkz: 577-579