Namazın başlıca vacipleri şunlardır.
1-) Namazda “Allahü Ekber” diyerek başlamak (Bu Şafi mezhebine göre farzdır)
2-) Namazda farz olan kıraatı, ilk iki rekatta yerine getirmek.
3-) Farz namazların ilk iki rekatında, vitir ve nafile namazların her rekatında “Fatiha Süresini” okumak. (Farz namazların son iki rekatında, ise Fatiha okumak sünnettir.)
4-) Farz namazların ilk iki rekatında, vitir ve nafile, namazların her rekatında zamm-ı süre (süre veya ayet) okumak ( Şafi mezhebine göre sünnettir)
5-) Fatiha’yı zamm-ı süreden önce okumak. (Şafi mezhebine göre sünnettir)
6-) Secdede alınla beraber burnu da yere koymak (Şafi mezhebine göre sünnettir)
7-) İki secdeyi birbiri ardınca yapmak (Şafi mezhebine göre farzdır.)
😎 Üç ve dört rekatlı namazların ikinci rekatlarından sonra Ettehiyyatü’yü okuyacak kadar oturmak (Şafi mezhebine göre sünnettir. )
9-) İlk ve son oturuşlarda Ettehiyyatü’yü okumak (Şafi mezhebine göre birinci oturuşta Ettehiyyatü’yü okumak sünnet, son oturuşta farzdır.)
10-) İlk oturuşta Ettehiyyatü’den sonra hemen ayağa kalkmak.
11-) Cemaatle kılındığı zaman sabah, akşam ve yatsı namazlarının birinci ve ikinci rekatlarında, Cuma ve Bayram namazları ile teravih ve ramazandaki vitir namazlarının bütün rekatlarında, imamın Fatiha ve zamm-ı sureyi açıktan okuması. (Şafi mezhebine göre sünnettir)
12-) Cemaatle kılındığında imamın, tek başına kılındığında herkesin öğle ve ikindi namazlarının bütün rekatlarında akşam ve yatsı namazlarının birinci oturuştan sonraki rekatlarında kendi işitecekleri kadar hafif bir sesle okumaları (Şafi mezhebine göre sünnettir)
13-) İmama uyan kimsenin Fatiha ve zamm-ı süre okumaması (Şafi mezhebine göre imama uyan kimsenin de namazın her rekatında Fatiha okuması farz, sessiz okunan namazların ilk iki rekatında zamm-ı süre okuması sünnettir.)
14-) Vitir namazında Kunut tekbirini almak ve Kunut duasını okumak. (şafi mezhebine göre vitir namazında kunut tekbiri alınmaz, sadece Ramazanın son yarısında son rekatın Rükuundan sonra kunut okumak sünnettir)
15-) Bayram namazlarının fazla tekbirleri ile ikinci rekatların rüku tekbirlerini almak (Şafi mezhebine göre sünnettir)
16-) Ta’dili erkana riayet etmek. Bundan kasıt rüku ve secde gibi namazın rükünlerini sükünetle (organların hareketten kesilmesiyle) yerine getirmek. İmam Ebu Yusuf’a göre ise ta’dili erkan farzdır. (Şafi mezhebine göre de farzdır.)
17-) Namazın sonunda selam vermek. (Şafi mezhebine göre farzdır)
18-) Gerektiğinde sehiv secdesi yapmak. (Şafi mezhebine göre sünnettir)
19-) Namazda secde ayeti okunduğunda tilavet secdesi yapmak. (Şafi mezhebine göre sünnettir)
1-) Beş vakit namaz, cuma namazı ve kazaya kalan namaz için ezan okumak ve kamet getirmek. Kadınlar için ezan ve kamet sünnet değildir.
2-) Niyet ile iftitah tekbirinin arasını açmamak (Şafi mezhebine göre farzdır.)
3-) Iftitah tekbiri için elleri yukarıya kaldırmak; elleri kaldırırken parmak aralarını hafif açık bulundurmak avuç içlerini kıbleye dönük tutmak (erkekler ellerini parmak uçları kulak yumuşaklarına değecek kadar kadınlar ise omuz hizasına kaldırırlar.) (Şafi mezhebine göre eller omuz hizasına kadar kaldırılır.)
4-) Erkekler ellerini, sağ el sol el üstünde olmak üzere göbekleri altında bağlamaları; sağ elin başparmağı ile serçe parmağının halka biçiminde sol elin bileğini tutması, diğer üç parmağın kol üzerinde bulundurulması; kadınların halka biçiminde olmaksızın sağ ellerini sol ellerinin üstünde göğüsleri üzerine koymaları.(Şafi mezhebine göre eller göğüs altında bağlanır)
5-) Kıyamda iken iki ayağında arasın dört parmak kadar açık bulundurmak. (Şafi mezhebine göre bir karış kadar açık bulundurur.)
6-) Sübhaneke okumak.
7-) Sübhanekeden sonra “Euzü-Besmele” çekmek (Şafi mezhebine göre her rekatta Fatiha’dan önce Eüzü çekmek sünnet, Besmele çekmek ise farzdır.)
😎 Diğer rekatların başında Fatiha’dan önce Besmele çekmek.
9-) Fatiha’nın sonunda “Amin” demek.
10-) Sübhaneke, Eüzü-Besmele ve Amini içten söylemek (Şafi mezhebine göre Besmele açıktan söylenir)
11-) Rükua eğilirken, secdeye varırken, secdeden doğrulurken, اَﻟﻠّٰﻪُ اَﻛْﺒَﺮُ Allahü Ekber demek.
12-) Rükuda erkeklerin, parmakları açık olarak dizlerini tutması; kadınların ise ellerini parmak aralarını açmaksızın dizlerine koyması.
13-) Rükuda erkeklerin dizlerini ve dirseklerini dik tutması ve baş ile arkanın aynı hizada olması; kadınların ise dizlerini ve dirseklerini hafif bükük bulundurması ve sırtlarının meyilli olması.
14-) Rükuda üç kere ﺳُﺒْﺤَﺎنَ رَﺑِّﻰَ اﻟْﻌَﻈِﻴﻢِ Sübhane Rabbiye’l-azim demek
15-) Rükudan kalkarken ﺳَﻤِﻊَ اﻟﻠّٰﻪُ ﻟِﻤَﻦْ ﺣَﻤِﺪَهُ Semiallahu limen hamideh demek.
16-) Rükudan doğrulunca رَﺑَّﻨَﺎ ﻟَﻚَ اﻟْﺤَﻤْﺪُ Rabbena leke’l-hamd demek.
17-) İmamın rükudan kalkarken sesli olarak ﺳَﻤِﻊَ اﻟﻠّٰﻪُ ﻟِﻤَﻦْ ﺣَﻤِﺪَهُ Semiallahu limen hamideh” demesi. (Şafi mezhebine göre her ikisi de sünnettir)
18-) Kavme: Rükudan kalkınca doğrulmak. Diğer bir görüşe göre vaciptir (Şafi mezhebine göre farzdır.)
19-) Secdeye varırken önce dizleri, sonra elleri ve daha sonra dizleri kaldırmak.
20-) Secdede üç kere ﺳُﺒْﺤَﺎنَ رَﺑِّﻰَ اﻟْﺎَﻋْﻠَﻰ Sübhane Rabbiye’l-a’la demek.
21-) Erkeklerin secdede karınlarını uyluklarından, dirseklerini yanlarından ve kollarını yerden uzak tutmaları: kadınların ise kollarını yanlarına bitiştirip karınlarını uyluklarına yapıştırmaları.
22-) Secdeye varırken ve secdeden doğrulurken Allahü Ekber demek.
23-) Celse: İki secde arasında “Sübhanallah” diyecek kadar oturmak. Diğer bir görüşe göre vaciptir. (Şafi mezhebine göre farzdır)
24-) İki secde arasında ve oturuşlarda elleri kıbleye karşı uyluklar üzerine koymak.
25-) Otururken, erkeklerin sol ayaklarını sağa doğru yatırarak üzerine oturması, sağ ayaklarını parmakları kıbleye dönecek şekilde dik tutmaları; kadınların ayaklarını sağ tarafa yatırarak oturmaları.
26-) Ettehiyyatü’yü sessizce okumak.
27-) Tahiyatta “La ilahe” denilince sağ olan şahadet parmağını kaldırmak, “İllallah” söylenince indirmek (Şafi mezhebine göre “illallah” denilince parmak kaldırılır)
28-) Üç ve dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatlarında Fatiha okumak. Diğer bir görüşe göre vaciptir.
29-) Farzların, vitir namazının ve müekked sünnetlerin son oturuşlarında, teravih, gayrı müekked sünnetler ile diğer nafile namazların her oturuşunda “Ettehiyyatü”den sonra “Salli-Barik” okumak (Şafi mezhebine göre ilk oturuşta Peygamber Efendimize salavat getirmek sünnet, son oturuşta ise farzdır)
30-) Teravih, gayri müekked sünnetler ile diğer nafile namazların üçüncü rekatında “Sübhaneke” okumak (Şafi mezhebine göre sünnetler ikişer ikişer kılınır)
31-) Bütün namazların son oturuşlarında “Salli-Barık”ten sonra “Rabbena Atina …” veya benzeri duaların okunması.
32-) Namazların sonunda selam verirken yüzü önce sağa, sonra sol tarafa döndürerek her defasında “esselamu aleyküm ve rahmetullah” denilmesi.
33-) İmamın her iki tarafa selam verirken, kendisine uyan cemaate ve hafaza meleklerine; imama uyan kimselerin de, imama, cemate ve hafaza meleklerine; selam vermeye niyet etmeleri.
34-) İmamın sol tarafa selam verirken sesini biraz alçaltması.
35-) İmama uyan kişinin selamı imamın selamına yakın olması (Şafi mezhebine göre imamın selamından sonra olması sünnettir)
36-) İmamın sonradan uyan kimsenin yetişemediklerini kılması için imamın ikinci selamını beklemesi.
37-) Erkeklerin iftitah tekbirini alırken ellerini yenlerinden çıkarmaları (1)
(1-Tahtavi, S. 207)
