Öldükten Sonra Yeniden Dirilişe İnanmanın Psikolojik Faydaları
Genel anlamda;
- Öldükten sonra hesaba çekileceğini bilen insan, kendisini kontrol eder, hatalı davranmaktan sakınır.
- Yalnız başına kaldığı zamanlarda bile, bir kameranın kendisine dönük olduğunu düşünerek başkalarına zarar vermekten, haddi aşmaktan sakınır.
- Büyük bir meydanda, bu dünyada ilişki içinde bulunduğu herkesle tekrar bir araya geleceğini, yüz yüze olacağını, her şeyin açık seçik ortaya konacağını bilen insan, münasebetlerini buna göre ayarlar.
- Aynı şekilde, haksızlığa uğrayan insan, hakkının bir gün mutlaka alınacağını bilir; onun için karamsarlığa düşmez. Böylece, dünya ona bir zinden olmaz.
Kur’an, diğer inanç konularında olduğu gibi yeniden diriliş konusunda da insandan kuru bir teslimiyet istemez; düşünüp aklını kullanması sonucunda gerçeği bulmaya teşvik eder. Önce muarızların söylemlerini kaydeder. Daha sonra, bunları teker teker ele alarak delillerle çürütür.
Ayrıca, insanın aklına gelebilecek muhtemel soruları kaydedip, cevabını vermek suretiyle insanın zihninden bütün şüpheleri, tereddütleri ve istifhamları giderir ve onu doygunluğa ulaştırır. Bu esnada muhatabına somut deliller ve örnekler verir. Bunlar, okumuş okunmamış, köylü şehirli hemen herkese hitap etmektedir.
Kur’an, kainata sıklıkla atıfta bulunur. Kainatın yaratılışını, düzenli bir şekilde işleyişini ele alan 750 kadar ayet mevcuttur.
Burada anahtar kelime afaktır. Afak dış dünya, yani insanın dışında kalan alemdir ve Kur’an’da başlıca gökler, güneş, gezegenler, ay, yıldızlar, öteki gök cisimleri, uzay, dünya, onun üzerindeki canlılar, bitkiler ve cansızlardan meydana gelmektedir.
Bu muazzam varlıklar, öncelikle Yaratıcının varlığına ve birliğine delalet etmektedir: “Gökleri ve yeri yaratan Allah hakkında şüphe olur mu?(İbrahim Süresi 10)”
Acaba Allah, ölüleri nasıl diriltir? şeklinde, zihinlerinde bir istifham oluşan kimselerin bu merakları şu şekilde giderilir:
“Gökleri ve yeri yaratan, onların benzerlerini yaratamaz mı? Elbette yaratır. O çok bilen yaratıcıdır. O’nun işi bir şeyin olmasını istedi mi ona sadece ‘ol’ demektir, hemen oluverir. Her şeyin hükümranlığı elinde olan Allah’ın şanı yücedir. Siz yalnız O’na döndürüleceksiniz.”(Yasin Süresi 81-83)
Haşri anlamanın bir başka vasıtası da yeryüzüdür. “De ki: Yeryüzünde gezin, bakın ilkin nasıl yarattı, sonra Allah, son yaratmayı da yapacaktır. Çünkü Allah her şeye kadirdir.”(Ankebüt Süresi 20); “Onları ilkin yaratan, tekrar diriltir.”(Yasin Süresi 79)
Kaynak: Diyanet İlmi Dergisi / 2007 / Sayı: 2 / bkz: 195-200