Salih Amel Nedir, İçeriği ve Muhtevası?
İbadet kapsamında ele alınan salih amel, Yüce Yaratıcı’nın hoşnutluğunu kazanmak için yapılan fert ve topluma yararlı her iştir.
Muhterem Müminler!
İnsanların dünya ve ahiret mutluluğunu hedefleyen dinimiz, bu gayenin gerçekleşmesi için çalışmayı temel kural olarak getirmiştir. Gayret göstermeden başarı elde etmenin mümkün olmadığını ilan eden Kur’an-ı Kerim, temel ibadetlerin yanında, çalışmayı da ibadet kapsamında ele alarak yararlı işler yapmanın önemini vurgulamıştır.
Böylece, insanın Yüce Allah’a kulluğu, tek bir şekil, belirli zaman ve mekanla sınırlandırılmamış, ibadetin, Yaratıcı ile insan arasında hiç kesilmeyen bir bağ ve hayatın her anını kuşatan davranışlar bütünü olduğu belirtilmiştir.
Öyle ki, kişinin mümin kardeşinin yüzüne tebessümle bakması bile salih bir amel olarak nitelendirilmiştir.
Değerli Müminler!
İbadet kapsamında ele alınan salih amel, Yüce Yaratıcı’nın hoşnutluğunu kazanmak için yapılan fert ve topluma yararlı her iştir.
Kur’an-ı Kerim’de; Muhakkak ki iman edip salih amel işleyenler, yaratılanların en hayırlısıdırlar (Beyyine 7)
Erkek veya kadın, kim mümin olarak faydalı işler yaparsa, elbette ona hoş bir hayat yaşatacağız ve karşılığını, yapmakta olduklarının en güzeli ile vereceğiz (Nahl 97)” ayet-i kerimeleriyle faydalı işler yapan kişiler övülmüştür.
“İman edip salih amel işleyenleri İyilerin arasına koyarız (Ankebüt 9) ayetiyle de, faydalı işler yapanların iyilik ehli oldukları bildirilmiştir.
Bakara süresinin 177. ayetinde ise, gerçek iyilik ehline tavsiye edilen salih amellerin çerçevesi şöyle çizilmektedir:
“Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz iyilik değildir. Gerçekte iyilik, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, Kitaba ve peygamberlere iman eden, mala olan sevgisine rağmen, onu yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışa, isteyip-dilenene ve kölelere (özgürlükleri için) veren, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve söz verdiğinde sözünde duranlar ile zorda, hastalıkta ve savaşın kızıştığı zamanlarda sabredenlerin tutum ve davranışlarıdır. İşte bunlar, doğru olanlardır ve muttaki olanlar da bunlardır (Bakara 177)
Değerli Kardeşlerim!
İnsana gerçek değeri kazandıran ilim, fikir ve kültüre hizmet etmek de, tüm hayatı kuşatan ve renklendiren en kıymetli ibadetlerdendir.
Hayatı salih amelin en güzel örnekleriyle dolu olan sevgili Peygamberimiz, insan yetiştirmeyi, ilme ve insanlığa hizmet etmeyi, sevabı hiç kesilmeyen salih ameller olarak nitelendirmiştir. Allah Resülu, bize ışık tutan bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmaktadır:
“Insan ölünce ardından amel defteri kapanır. Ancak üç şey müstesnadır ki onlar sebebiyle kişiye iyilik yazılmaya devam eder. Bunlar sadaka-i cariye, istifade edilen ilim ve kışının ardından duacı olacak salih bir evlattır.”
Muhterem Kardeşlerim!
Bir Müslüman’ın, imanını salih amellerle ibadet anlayışı içerisinde bütünleştirerek bütün davranışlarını güzelleştirmesi gerekir.
Hutbemi, iman ve salih amele vurgu yapan Asr süresinin mealiyle bitiriyorum:
“Asr’a yemin olsun ki hiç şüphesiz insanlık hüsrandadır. Ancak iman edip salih amel işleyenlerle, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesna.”
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı / Minberden Öğütler / bkz: 242-243