Sinirlendikten Sonra Öfke Kontrolü

Öfkeyi kontrol etme ve uygun şekilde ifade etme, öfke anında sabırlı olma ve sakin kalma, öfkeyi kontrol etmenin kişisel huzur üzerindeki etkisi

Öfkeyi kabarttıktan sonra öfkeyi yenmenin ve sakinleşmenin ilacı: İnsanı heyecanlandıracak herhangi bir sebep meydana geldiğinde, kötü bir iş yapma zorunda kalmaması için kişinin o anda sebat edip hiddete kapılmaması, sabretmesi vacip olur. Heyecan esnasında öfke ancak ilim ve amel macunlarıyla tedavi edilir.

İlimle tedavi şekli şu hususlardır:

1-) Kişinin; öfkeyi yutmanın, bağışlamanın, hilmin ve sabır göstermenin faziletini bildiren ayetleri, hadisleri düşünmesidir. Bu sayede o sevaplara karşı isteği artar. Sevab isteği de öc almasına engel olur, öfkesini söndürür.

2-) Öfkesini sürdürdüğü takdirde, kendisini Allah’ın azabıyla korkutması, bağışlanmaya en fazla muhtaç olduğu kıyamet gününde kendisinin Allah’ın gadabından nasıl emin olabileceğini düşünmesidir.

3-) Kendisini düşmanlığın ve intikamın neticeleriyle korkutması, düşmanın da karşı koymak için paçalarını sıvayacağını (harekete geçeceğini), maksatlarını yıkmak için koşacağını, uğrayacağı musibetlere düşmanının sevineceğini düşünmesidir. Zira kişi hiçbir vakit beladan kurtulmaz. Eğer ahiretten korkmuyorsa öfkenin dünyada doğuracağı sonuçlarla nefsini korkutur.

4-) Başkasının öfke halindeki suretinin çirkinliğini hatırlayarak, kızdığı zaman kendi çehresinin çirkinliğini düşünmesi, hiddet anında saldırgan köpeğe, yırtıcı canavara benzediğini; halim, selim, sakin ve öfkeyi bırakan kimselerin ise peygamberlere, velilere, alimlere, hakimlere benzediklerini tefekkür etmesi gerekir.

Kişi kendisini köpekler, canavarlar ve halkın ayak takımları ile, hareketlerinde alimlere ve pey. gamberlere benzetmesi hususunda serbest bırakır. Eğer kendisinde zerre kadar akıl kalmışsa, nefsi bu iyi kimselere uyma isteğine doğru meyleder.

5-) Öç almaya çağıran ve öfkesini yenmeğe engel olan sebepler üzerinde düşünmektir

Mesela;

• Şeytan ona:; Bu adam seni acizliğe, zillete sürüklüyor, insanların gözünde küçük düşüyorsun der.

• Bu durumda insan nefsine şöyle karşılık vermelidir: Ne tuhaf şeydir ki, şimdi izzet-i nefis ediyorsun da, kıyamet günündeki düşeceğin rüsvaylıkları izzet-i nefis saymıyor, Allah nezdinde, melekler ve peygamberlerin katında küçük düşmekten çekinmiyorsun!»

İnsan ne vakit öfkesini yutarsa Allah için yutmalıdır. Bunun Allah nezdinde sevabı büyüktür.

Fi’li hareketlere gelince.. Öfkelenen kişi diliyle eüzü billahi mineş şeytanir racim desin. Ayakta ise otursun. Oturuyorsa yan üstü yatsın. Soğuk su elle abdest alması da müstehapdır Zira öfke ateştendir. Ateşi ise su söndürür.

Kaynak: İmam-ı Gazali / İmam-ı Gazali’den Müminlere Vaazlar / bkz: 445-446