Hadis-i Şerifte şöyle geçmiştir: Güneş batıya bir nalın kayışı kadar kaydığında, işte o vakit öğle vaktidir. Her şeyin gölgesi bir misli olunca, o zaman öğle namazının son vakti, ikindi namazının da ilk vaktidir.
Bu anlatılanları öğrenmek istersen, güneşin gölgesini ya bir ağaç parçası dikerek ya da kendin ayakta durursun. Ağaç parçasını diktiğin veya ayakta duracağın yer normal düzgün olmalıdır. Sonra gölgeyi ölçersin. Orayı çizer, işaretlersin. Ve uzuyor mu, kısalıyor mu ona bakarsın.
Eğer kısaldığını görürsen, güneşin henüz zeval vaktine gelmediğini anlamış olursun. Ayakta durduğunda, güneşin ne uzadığını, ne de kısaldığını fark edersen, işte o zaman güneşin durduğu vakittir, günün de orta vaktidir ki; İşte bu vakitte namaz kılmak caiz değildir.
Gölge uzamaya başlarsa, işte o zaman zeval vaktidir. Şimdi bu uzamayı ölçmeye başla. Eğer gölge bir misli uzamış ise, henüz öğle vaktidir, ama gölgenin son vakti. Eğer bir mislinden az da olsa biraz fazlalaşmış ise, ikindi vakti girmiştir. Eğer gölge, aslının iki mislini biraz geçmiş ise işte o zaman ikindi vaktinin sonudur. Bundan sonra kalan vakit, ikindi namazının güneş batıncaya kadar ki, zaruri durumlar da kılınacak vaktidir.
Bu anlatılanlar, daha ziyade bir ağaç parçası ile ölçüm yapıldığı durumlarda olur. Ama boy ile ölçecek olursan şöyle yaparsın:
Eğer ayakta durduğun zaman gölgen kısalıyorsa, henüz zeval vakti girmemiştir. Gölgen olduğu gibi duruyorsa, güneş yerine duruyordur. Gölge uzuyorsa zeval vakti girmiştir.
Kendi boyuna göre gölgeni ölçmeye gelince:
Ayakta iken senin boyun ayak uzunluğuna göre yedi ayaktır. Yüzünü güneşe doğru çevirip ayakta durursun. Sonra birine gölgenin sonunu işaretlemesini söylersin. Sonra olduğunu yerden işaretlenen yere kadar ayaklarınla ölçersin. Eğer yedi ayaktan az ise henüz öğle vaktidir. İkindi vakti girmemiştir. Yedi ayaktan fazla ise, o zaman ikindi vaktinin girmiş olduğunu anlamış olursun
Kaynak: Abdülkadir Geylani / El Ğunye (Li Talibi Tariki’l Hak) / bkz: 868-869
